สมุนไพรคือสิ่งที่อยู่ควบคู่กับการรักษาตามตำรับแพทย์แผนจีนโบราณมาช้านาน และคงปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในปัจจุบันนั้น แพทย์แผนตะวันออกถือเป็นการแพทย์ทางเลือกที่มาแรงทั้งในไทยและกลุ่มประเทศฝั่งตะวันตก ได้รับความเชื่อถือและเป็นที่รู้จักกว้างขวาง โดย 7 สมุนไพรจีนที่นิยมใช้ปรับสมดุลร่างกายเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายไม่แพ้กัน
รักษาสมดุลตามหลักหยิน-หยาง
เป็นหลักการรักษาของแพทย์จีนมาตั้งแต่โบราณซึ่งกล่าวถึงพลังชี่ซึ่งเป็นพลังชีวิตว่ามี 2 ฝั่งตรงข้ามกันอันได้แก่หยินและหยางอาการป่วยต่าง ๆ ในร่างกายเกิดจากภาวะที่หยินหรือหยาง ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่สมดุล ดังนั้นผู้เป็นเพทย์ต้องให้ยาและอาหารที่ช่วยชักนำพลังตามธรรมชาติทั้งสองอย่างนี้ให้กลับคืนสู่ปกติ
สมุนไพรจีนที่นิยมใช้บำรุงร่างกาย
- โสม โสมถือเป็นราชินีแห่งสมุนไพรจีนก็ว่าได้ อีกทั้งยังมีหลากหลายสายพันธุ์แยกย่อยไปตามประเภทสรรพคุณยา ทว่าโดยหลักแล้วสุมนไพรชนิดนี้ช่วยในเรื่องของการเพิ่มสมรรถภาพ เพิ่มอุณหภูมิความร้อนในร่างกาย ช่วยให้มีกำลังวังชา บำรุงระบบเลือดและความดัน
- เก๋ากี้ หรือในชื่อสากลคือโกจิเบอร์รี่ เป็นผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว มีวิตามินซีสูง เป็นหนึ่งในสมุนไพรอายุวัฒนะของจีนก็ว่าได้ เก๋ากี้ช่วยบำรุงเลือดและมีสรรพคุณในการแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยบำรุงสายตา เป็นส่วนผสมในเมนูอาหารจีนจำพวกซุปตุ๋นต่าง ๆ ที่สามารถรับประทานได้ทุกวัน
- เห็ดหลินจือ ขึ้นชื่อว่าเป็นราชาแห่งสมุนไพรจีนเพราะมีสารที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำให้เห็ดหลินจือมีราคาสูง และได้ชื่อว่าเป็นตำรับอายุวัฒนะของฮ่องเต้มาตั้งแต่โบราณ นอกจากนั้นยังได้มีการศึกษาสารประกอบต่าง ๆ ภายในเห็ดหลินจือ พบว่าสารโพลีแซคคาไรด์นั้นสามารถช่วยฟื้นฟูสภาพร่างกายและต่อต้านเซลล์มะเร็งได้
- บัวหิมะ บัวหิมะที่นิยมนำมารับประทานมีลักษณะเป็นหัวลักษณะคล้ายมันเทศ มีสรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด อีกทั้งในปัจจุบันยังนิยมรับประทานในระหว่างควบคุมน้ำหนักด้วย เนื่องจากสามารถลดระดับไตรกลีเซอไรด์และคลอเรสเตอรอล ส่งเสริมระบบขับถ่ายได้อย่างดี
- แปะก๊วย แป๊ะก๊วยเป็นสมุนไพรจีนคุ้นตาที่เรามักเห็นทั้งในอาหารคาวและขนมหวาน อันที่จริงแล้วแปะก๊วยมีสรรพคุณเด่นมาก ๆ นั่นก็คือการบำรุงสมองและความจำ โดยสารในแปะก๊วยจะช่วยในเรื่องระบบหมุนเวียนเลือดและสารสื่อประสาทในสมอง จึงสามารถป้องกันอาการอัลไซเมอร์ได้
- รากบัว รากบัวคือของดีที่ราคาไม่แพง ไม่ว่านำมาประกอบอาหารจานไหนก็อร่อย โดยพื้นฐานแล้วรากบัวสามารถกระตุ้นความอยากอาหารจึงเหมาะกับคนที่เบื่ออาหาร อีกทั้งสรรพคุณทางยาก็ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เนื่องจากในรากบัวมีฟลาโวนอยด์ซึ่งช่วยเรื่องการต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย
- เก็กฮวย ถ้าพูดถึงเก็กฮวยเราจะนึกถึงเครื่องดื่มสีเหลืองทองรสชาติหวานดื่มแล้วเย็นชื่นใจ ความจริงแล้วเก็กฮวยคือดอกเบญจมาศสายพันธุ์หนึ่ง เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น จึงเหมาะกับวันร้อน ๆ ขับความร้อนในร่างกาย ทำให้รู้สึกสดชื่นมากขึ้น นอกจากนั้นเก็กฮวยยังมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยขับลมได้ เป็นหนึ่งในสมุนไพรรักษาสมดุลร่างกายที่สามารถดื่มได้ทุกวัน
สมุนไพรจีนทั้ง 7 ชนิดนี้ถือว่าเป็นชนิดที่เป็นที่รู้จักและหาได้ง่าย อีกทั้งยังเหมาะสำหรับท่านที่ต้องการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมโดยไม่เจาะจงที่อาการใดอาการหนึ่ง และไม่มีผลข้างเคียงที่ร้ายแรง สามารถนำมาปรุงได้ทั้งอาหาร ขนมและเครื่องดื่มต่าง ๆ แต่อย่างไรก็ดี ในการรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงนั้นไม่อาจพึ่งพาเพียงยาสมุนไพรได้อย่างเดียว แต่ต้องเกิดจากการกิน การออกกำลังกาย และพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ส่งเสริมกัน จึงจะก่อให้เกิดความแข็งแรงต่อสุขภาพอย่างยั่งยืน
เรียบเรียงโดย : กองบรรณาธิการ
แหล่งที่มา : หนังสือตำรับยาจีนที่ใช้บ่อยในประเทศไทย เล่ม 1 กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณะสุข, www.medplants.net
ภาพประกอบจาก : www.freepik.com
