ข้าวเพื่อสุขภาพต่างจากข้าวทั่วไปอย่างไร
จากการที่ประเทศไทยเปลี่ยนเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ โดยมีสัดส่วนของผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น ทำให้เกิดกระแสของการใส่ใจในสุขภาพมากขึ้น ผู้สูงอายุเองก็อยากเป็นผู้ที่มีสุขภาพดี เป็นสมาร์ทซีเนียร์ ดูแลตัวเองได้ไม่เป็นภาระใคร ขณะวัยกลางคนเองก็ต้องการมีสุขภาพแข็งแรงดุแลผู้สูงอายุ ตนเองและครอบครัว ทำให้มีผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพเกิดขึ้นมากมาย
ข้าวเป็นอาหารหลักของคนไทย กินกันทุกวัน สลับกับข้าวไปมาแต่ก็มีข้าวเป็นหลัก ๆ อยู่ ก็เลยเกิดความคิดว่าทำอย่างไรให้ข้าวซึ่งเป็นอาหารที่เรากินเป็นประจำ นอกจากจะให้พลังงานแล้ว จะช่วยดูแลสุขภาพในด้านอื่น ๆ ได้อีกด้วย จึงเป็นที่มาของข้าวเพื่อสุขภาพ
ปัจจุบัน ข้าวเพื่อสุขภาพ พอจะจัดแบ่งได้เป็น 4 กลุ่มหลัก ๆ ได้แก่
- กลุ่มที่ 1 ข้าวออร์แกนิค (Organic rice) เป็นข้าวที่ได้จากการผลิตแบบเกษตรอินทรีย์ ซึ่งไม่ใช้สารเคมีหรือสารสังเคราะห์ต่าง ๆ ในทุกขั้นตอนของการผลิต เช่น ปุ๋ย ยาฆ่าแมลงต่าง ๆ ข้าวนี้คุณค่าของสารอาหารจะเหมือนข้าวปกติ แต่จะเน้นความปลอดภัยว่าผู้บริโภคข้าวออร์แกนิคจะไม่ได้รับสารเคมีปนเปื้อนเข้าไปในร่างกาย
- กลุ่มที่ 2 ข้าวปรับปรุงพันธ์ (Breeding rice) เป็นข้าวที่ได้จากการปรับปรุงพันธุ์เดิม ให้เป็นพันธุ์ใหม่ที่มีคุณสมบัติดีขึ้นตามต้องการ ไม่ว่าจะเป็นทนต่อสภาพอากาศ ทนแมลง ให้ผลผลิตสูง หรือบางพันธ์ที่มีส่วนช่วยส่งเสริมสุขภาพ เช่น ข้าวไรซ์เบอรี่ที่มีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ สามารถทำอาหารโภชนะบำบัด หรือข้าวสังข์หยด ที่มีวิตามินบี 1 – 2 ฟอสฟอรัส แคลเซียม ทองแดง กากอาหาร และแร่ธาตุอื่น ๆ เป็นต้น
- กลุ่มที่ 3 ข้าวปรับกระบวนการผลิต ปัจจุบันได้แก่ ข้าวกล้องงอก (Germinated brown rice หรือ “GABA-rice”) เป็นการนำข้าวกล้องมาปรับกระบวนการงอก ทำให้ข้าวกล้องซึ่งมีสารอาหารจำนวนมาก เช่น ใยอาหาร กรดไฟติก วิตามินซี วิตามินอี รวมถึง GABA หรือ Gamma amino butyric acid อยู่แล้ว มีมากขึ้น โดยเฉพาะ GABA เป็นสารสื่อประสาทช่วยในการทำงานของสมอง ลดการวิตกกังวล ซึมเศร้า คลายเครียด เป็นต้น นอกจากนี้ยังทำให้ข้าวที่หุงสุก มีเนื้อสัมผัสที่อ่อนนุ่ม รับประทานได้ง่าย
- กลุ่มที่ 4 ข้าวเสริมสารอาหาร (Enriched rice) เป็นข้าวที่ผ่านการเติมวิตามินและแร่ธาตุหลัก ๆ ที่มีอยู่ในข้าวก่อนผ่านกระบวนการขัดสี วิตามินและแร่ธาตุหลักๆ ที่เติมจะเป็นส่วนที่สูญหายไปจากการขัดสี เช่น วิตามิน B1, B2, B3 และธาตุเหล็ก ซึ่งจะมีส่วนที่คล้ายกับข้าวกล้องที่สารอาหารก่อนการขัดสียังมีอยู่มาก กับความนุ่มชุ่มชื้นของเม็ดข้าวหลังการหุงที่มีความแตกต่างกัน
ภาพจาก : www.freepik.com
เหตุผลที่ข้าวเพื่อสุขภาพ มีส่วนช่วยดูแลสุขภาพสำหรับผู้ที่รับประทาน
ต้องบอกก่อนว่า คนไทยทานข้าวทุกวันอยู่แล้ว เป็นเรื่องที่ง่ายมากหากมีการให้ความสำคัญกับข้าวที่รับประทานเพิ่มขึ้น แต่ละคนมีข้อห่วงใยทางด้านสุขภาพในเรื่องอะไรกันบ้าง เช่น คนที่ห่วงใยเรื่องสารเคมี ก็อาจพิจารณาบริโภคข้าวออร์แกนิค ที่ผ่านการตรวจสอบตามมาตรฐาน หรือคนที่ห่วงใยเรื่องความครบถ้วนของสารอาหาร ซึ่งหายไปจากการขัดสี ก็อาจพิจารณาบริโภคข้าวกล้อง หรือถ้าบางคนสนใจเรื่องความครบถ้วนของสารอาหารและความนุ่มนวลและรสชาติ ก็อาจพิจารณาบริโภคข้าวเติมวิตามิน
อย่างไรก็ตามการมีสุขภาพดีนั้นมีหลายปัจจัย นอกเหนือจากการกินให้ถูกโภชนาการของแต่ละเพศและวัยแล้ว ยังมีเรื่องของการออกกำลังกาย การพักผ่อนให้เพียงพอ รวมถึงไลฟ์สไตล์ในการดำเนินชีวิตที่ไม่เสี่ยงต่อสุขภาพด้วย
ขั้นตอนการผลิต การดูแลเก็บรักษา ข้าวเพื่อสุขภาพเหมือนหรือแตกต่างกับข้าวทั่วไปอย่างไร
ขั้นตอนการผลิต ข้าวทั้ง 4 กลุ่ม มีวิธีการผลิตบางขั้นตอนที่แตกต่างกัน สรุปในเบื้องต้นได้ดังนี้
- ข้าวออร์แกนิค จะเน้นการงดใช้สารเคมีต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นปุ๋ยเคมี สารควบคุมการเจริญเติบโต การกำจัดแมลงและวัชพืช โดยเน้นการใช้วัสดุจากธรรมชาติหรือจากพืช ที่ไม่มีพิษต่อคนหรือไม่ตกค้างปนเปื้อนในผลผลิต ในดินและในน้ำ เป็นต้น
- ข้าวปรับปรุงพันธุ์ จะมีการรวบรวมพันธุ์ คัดเลือกพันธุ์ ผสมพันธุ์ ชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ และการใช้เทคโนโลยีชีวภาพและพันธุวิศวกรรมให้ได้พันธุ์ข้าวที่มีคุณสมบัติดีตามที่ต้องการ
- ข้างกล้องงอก โดยเบื้องต้นเป็นการนำข้าวกล้องมาผ่านกระบวนการทำให้มียอดอ่อนงอก และทำให้หยุดเมื่อยอดอ่อนยาวในระดับหนึ่ง แล้วนำเข้าสู่ขั้นตอนการเก็บรักษาเพื่อการบริโภคต่อไป
- ข้าวเสริมสารอาหาร จะเป็นการใช้เทคนิคหลาย ๆ รูปแบบในการเติมวิตามินและแร่ธาตุให้กับเมล็ดข้าวที่ขัดแล้ว ตัวอย่างเช่น การพ่นเคลือบ การผสมผง การสเปรย์ การผลิตในสภาพกรด เป็นต้น
สำหรับการดูแลเก็บรักษา ใช้หลักการเดียวกันกับข้าวทุกประเภทคือ การเก็บในที่แห้ง อุณหภูมิปกติ ไม่อับชื้น มีความสะอาด มีฝาปิดมิดชิด
ภาพจาก : www.freepik.com
ขั้นตอนการหุง ข้าวเพื่อสุขภาพเหมือนหรือแตกต่างกับข้าวทั่วไปอย่างไร
อาจมีความแตกต่างในรายละเอียดอยู่บ้างเล็กน้อย หลักการคือ ข้าวที่ผ่านการขัดสีน้อย ทำให้เมล็ดยังมีความแข็งสูง ก่อนการหุงอาจเพิ่มขั้นตอนที่ทำให้ข้าวนิ่มขึ้น เช่น นำข้าวไปแช่น้ำก่อนการหุง นานแค่ไหนแล้วแต่ชนิดของข้าว ตัวอย่างข้าวที่ควรแช่น้ำก่อนการหุง เช่น ข้าวในกลุ่มข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอรี่ ข้าวออร์แกนิคบางชนิด สำหรับการซาวข้าวก่อนหุง เบื้องต้นเน้นเพื่อการทำความสะอาด เน้นการเทน้ำเบาๆ นวดข้าวเสริมเล็กน้อย เพื่อให้สิ่งสกปรกตกตะกอน ฝุ่น มอดออก 1 รอบสำหรับข้าวใหม่ และ 2 – 3 รอบสำหรับข้าวเก็บไว้นาน อย่างไรก็ตามการซาวทุกขั้นตอนควรเน้นเบา ๆ เพื่อป้องกันวิตามิน และแร่ธาตุหลุดจากเมล็ดข้าว ทั้งนี้มีข้าวบางชนิดที่ไม่จำเป็นต้องซาวก่อนหุง
ใครเหมาะที่จะทานข้าวเพื่อสุขภาพบ้าง
จริง ๆ เหมาะกับคนที่ห่วงใยสุขภาพ ทุกเพศและวัย กินกันได้ทั้งครอบครัว โดยอาจเลือกข้าวเพื่อสุขภาพที่สอดคล้องกับความต้องการของตนเอง เช่น คนที่ตระหนักเรื่องสารเคมีปนเปื้อน อาจเหมาะกับข้าวในกลุ่มออร์แกนิค คนที่สนใจเรื่องต้านอนุมูลอิสระ โอเมก้า 3 ลดคลอเลสเตอรอล อาจเหมาะกับข้าวไรซ์เบอรี่ หรือถ้าอยากได้วิตามินและเกลือแร่ใกล้เคียงกับข้าวก่อนขัดสี ก็อาจเหมาะกับข้าวกล้อง หรือถ้าอยากได้คุณค่าอาหารประมาณข้าวกล้อง แต่อยากได้ความนุ่มนวลแบบข้าวหอมมะลิ อาจเหมาะกับข้าวเติมวิตามิน เป็นต้น
เพื่อให้เห็นภาพ ตัวอย่างเช่น คนที่เป็นโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ซึ่งอาการมีตั้งแต่อ่อนเพลีย นอนรู้สึกไม่เต็มอิ่ม มึนงง ผมร่วง ซึ่งนอกจากการรักษาตามแพทย์แล้ว การปรับมาทานข้าวเสริมธาตุเหล็ก ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่มีส่วนช่วยเพิ่มธาตุเหล็กให้กับร่างกาย
ข้าวเพื่อสุขภาพ ควรจะกินนานแค่ไหนถึงจะเห็นผล เพราะอะไร
ข้าวเพื่อสุขภาพในทุกกลุ่ม เป็นการเติมสารอาหารเพื่อป้องกันการขาดวิตามิน แร่ธาตุ และสารอื่นๆที่มีคุณค่าทางโภชนาการ อันจะทำให้ระบบต่างๆของร่างกายทำงานได้อย่างปกติ ไม่ว่าจะเป็นระบบไหลเวียนโลหิต ระบบภูมิคุ้มกันโรค จุดเด่นที่ข้าวเพื่อสุขภาพคือ เราต้องทานข้าวทุกวัน และเกือบทุกมื้ออยู่แล้ว ถ้าข้าวนะมีคุณค่าทางโภชนาการดี ๆ ร่างกายเราก็จะได้สิ่งดี ๆ เข้าไปโดยวิธีง่าย ๆ ไม่ยุ่งยาก
ผู้ที่ต้องการสุขภาพดี ยังต้องทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการครบ ออกกำลังกายและพักผ่อนอย่างเพียงพอ ข้าวเพื่อสุขภาพช่วยเสริมในส่วนคุณค่าอาหาร เช่นเดียวกับผู้ป่วย ก็ควรต้องรักษากับแพทย์ตามขั้นตอน เพียงการเสริมด้วยข้าวที่มีสารอาหารเพื่อให้ร่างกายกับมาแข็งแรงเร็วยิ่งขึ้น
ข้าวเพื่อสุขภาพกับอาหารเสริม เหมือนหรือต่างกัน
ถ้าดูจากข้อก่อนหน้า เราจะเห็นว่าต่างกันชัดเจน เบื้องต้น ข้าวมีวิตามินและเกลือแร่บางชนิดอยู่ กระบวนการผลิต การหุงอาจทำให้สารอาหารดี ๆ หล่นหายไป เราจึงใช้วิธีเติมสารอาหารเหล่านั้นกลับเข้าไป หรือข้าวบางชนิดมีการปรับปรุงพันธ์ให้มีสารอาหารครบถ้วนมากขึ้น ผู้บริโภคจะลดโอกาสในการขาดสารอาหารประเภทนั้น เรียกว่าเป็นตัวช่วยในการป้องกันการขาดสารอาหารบางชนิด
ภาพจาก : www.freepik.com
ขณะที่อาหารเสริมจะผลิตขึ้นมาเพื่อให้ผู้ที่ขาดหรือเสี่ยงที่จะขาดสารอาหารประเภทนั้นโดยเฉพาะ เช่น อาหารเสริมวัยทอง อาหารเสริมผู้สูงอายุ อาหารเสริมบำรุงสมอง โดยทั่วไปจะมีความเข้มข้นของสารอาหาร วิตามิน เกลือแร่มากกว่า ผู้บริโภคควรทานในช่วงเวลาหนึ่ง ควบคู่ไปกับการรักษากับแพทย์ หรือการดูแลตัวเอง
หลักในการเลือกซื้อ ข้าวเพื่อสุขภาพ
ฝาก 2 ข้อหลัก คือ ควรเลือกซื้อข้าวที่มีความใหม่ เพราะข้าวที่เก็บไว้นาน ๆ จะมีความเป็นกรด ขณะที่ร่างกายถ้าอยากให้ทำงานได้ดี ต้องการความเป็นด่างอ่อน ๆ โดยข้าวเมื่อถูกขัดสีแล้วเก็บไว้ จะมีการผลิตน้ำมันออกมาเป็นกรดไขมันเพื่อเคลือบตัวเขาเองไม่ให้สูญเสียความชื้นออกไป ยิ่งนานไปความเป็นกรดก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ดังนั้น ถ้าเลือกได้ก็อยากให้เลือกกินข้าวใหม่ การซื้อแต่ละครั้งก็อาจจะปรับปริมาณให้พอเหมาะไม่เก็บไว้นานจนเกินไป แม้ว่าจะเก็บอย่างถูกวิธี
สำหรับประเภทของข้าวเพื่อสุขภาพ ในข้อต้น ๆ จะบอกไปแล้วว่าแต่ละกลุ่มมีข้อเด่นอย่างไร ผู้บริโภคสามารถเลือกให้สอดคล้องกับที่ตนเองต้องการได้ โดยที่อยากเน้นคือ ไม่ว่าเป็นข้าวสุขภาพกลุ่มไหน ให้เลือกข้าวที่มีการรับรองมาตรฐานการผลิตด้วย โดยอาจดูที่บรรจุภัณฑ์ว่ามีการแจ้งรับรองการผลิตโดยหน่วยงานภาครัฐหรือไม่ อย่างข้าวออร์แกนิคก็ควรมีมาตรฐานการรับรองอาจจะเป็นมาตรฐานออร์แกนิคไทยแลนด์ หรือมาตรฐานออร์แกนิคระดับสากลอย่าง IFOAM, USDA ของอเมริกา, JAS ของญี่ปุ่น, BioAgreCert ของอิตาลี เป็นต้น
ภาพจาก : www.freepik.com
ฝากข้อมูลของข้าววรรณภพ
ข้าววรรณภพเป็นข้าวเติมวิตามิน โดยมีเทคนิคการเติมวิตามินที่ต่างชาติให้การยอมรับ โดยมีไลน์ผลิตชัดเจน มีการทำความสะอาดอย่างเข้มข้น เราใช้น้ำ RO ที่ปราศจากการปนเปื้อนของสารเคมี โลหะหนักและแบคทีเรียในการขัดข้าว แล้วใช้เทคนิคในการเติมวิตามินเพิ่มเข้าไป และผ่านการตรวจสอบมาตรฐานของข้าวที่ผลิตได้ เพราะข้าววรรณภพต้องรักษามาตรฐานข้าวส่งออกไว้ด้วย นอกจากนี้บรรจุภัณฑ์เราทำเป็นซิปล็อค แก้ปัญหาปนเปื้อนเชื้อรา แบคทีเรียในถังที่ปกติใช้เก็บข้าว ทำให้ผู้บริโภคมั่นใจถึงความสะอาดปลอดภัย และด้วยความสะอาดในขั้นตอนการผลิต ข้าวรรณภพจึงไม่ต้องซาวก่อนหุง เป็นการลดโอกาสที่สารอาหารจะสูญหายระหว่างการหุงได้
ขอขอบคุณผู้ให้สัมภาษณ์ คุณธัณวรรณ พัฒผล CEO บริษัท วรรณภพ จำกัด เว็บไซต์ www.wonnapob.com/th
เรียบเรียงโดย กองบรรณาธิการ
แหล่งที่มา :
1. กองวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว
2. การปรับปรุงพันธ์ข้าว สารานุกรมไทย
3. Ricefamily.greenishgroup.net
4. Foodnetwork.solution.com
ภาพประกอบ : www.freepik.com
