มะขามป้อม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phyllanthus emblica L. จัดอยู่ในวงศ์ Euphorbiaceae เป็นสมุนไพรอีกชนิดหนึ่งที่ตามตำราแพทย์พื้นบ้าน โดยนำผลแก่สด 2 – 3 ผล มาโขลกพอแหลก ผสมเกลือเล็กน้อย อม หรือเคี้ยว รับประทานวันละ 3 – 4 ครั้ง ใช้รักษาอาการไอ ละลายเสมหะ เนื่องจากผลของมะขามป้อมมีรสเปรี้ยวอมฝาด แต่เมื่อรับประทานได้สักครู่ จะมีรสหวานชุ่มคอ
ตามสรรพคุณยาโบราณ พบว่า ช่วยบำรุงเนื้อหนังให้บริบูรณ์ กัดเสมหะในคอ แก้พรรดึก แก้ไข้เจือลม แก้ไอ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย เมื่อนำมาใช้เป็นยาตำรับร่วมกับสมอไทย สมอพิเภก เรียกว่า มหาพิกัดตรีผลา ช่วยรักษาสมดุลของร่างกาย และแก้ตรีโทษ คือ โทษที่เกิดจากปิตตะ (ดี) วาตะ (ลม) และเสมหะ คือ ลูกสมอพิเภก แก้ปิตตะและคุมธาตุไฟ ลูกสมอไทยแก้วาตะและคุมธาตุลม ส่วนลูกมะขามป้อม แก้เสมหะและคุมธาตุดินและน้ำ ซึ่งเป็นธาตุที่ก่อให้เกิดการมีเสมหะ นอกจากนั้น มะขามป้อมยังสามารถใช้รักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบได้ เพราะมีวิตามินซีสูงมาก
รายงานผลการศึกษาวิจัย
มีรายงานการวิจัยทางคลินิกว่าได้ใช้กับผู้ป่วย 20 คน โดยนำผลแห้งที่ผ่าเอาเมล็ดออกประมาณ 3 กรัม มาผสมกับนม ปั่นให้เหลวเหมือนเนย ให้ผู้ป่วยรับประทานวันละ 3 ครั้ง ติดต่อกัน 1 สัปดาห์ พบว่า ผู้ป่วยอาการดีขึ้น 17 คน คิดเป็น 85%
จากการรายงานผลการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา พบว่า มะขามป้อม สามารถต้านผิวหนัง ลดการอักเสบ และแก้สิวได้ จึงมีผู้ประกอบการนำเนื้อมะขามป้อมไปสกัด เพื่อนำสารสกัดที่ได้มาผสมในเครื่องสำอาง
ภาพประกอบจาก : www.honestdocs.co
